Licencja pilota zawodowego

Michał Zienkiewicz

W tym wpisie znajdziesz przegląd licencji zawodowych i szkolenia do nich. Celowo napisałem „przegląd” bo jest do omówienia kilka licencji i etapów szkolenia. Mimo szczerych chęci w jednym tekście nie da się zawrzeć kompletnej wiedzy na ten temat.

Ogromna większość informacji o strukturze szkolenia pilota zawodowego znajduje się w samych przepisach. Prawdziwą biblią w zakresie licencjonowania personelu lotniczego jest Part-FCL (to od Flight Crew Licensing), czyli formalnie Załącznik I do Rozporządzenia Komisji (UE) 1178/2011 z późniejszymi zmianami.

Temat szkoleń zawodowych i do linii jest bardzo obszerny, więc zaczniemy od klasyfikacji szkoleń i w ten sposób zawężenia tematu. Wszystkie ścieżki zdobywania licencji CPL i ATPL opisane są w dodatku 3 do Part-FCL. Dodatek ma rozdziały od A do N, z których pierwsze pięć (od A do E) dotyczy samolotów:

Zintegrowany kurs do licencji liniowej
Modułowy kurs do licencji liniowej
Zintegrowany kurs do CPL/IR
Zintegrowany kurs do licencji zawodowej
Modułowy kurs do licencji zawodowej

Uwaga, będzie opinia. Ile razy ktoś pyta mnie, czy lepsze są kursy zintegrowane, czy modułowe, odpowiadam „to zależy”, ale modułowe mają dla mnie trzy zalety. Raz: nie bierze się „ślubu” z jedną linią lotniczą, tylko ma się cały czas wiele opcji do wyboru i można każdy etap szkolenia odbyć gdzie indziej. Dwa: każdy etap szkolenia kończy się zdobyciem uprawnienia, co oznacza, że można na przykład przerwać szkolenie po zdobyciu licencji CPL i popracować, zanim podejmie się dalszą naukę. I trzecia zaleta, która trochę wynika z drugiej - po szkoleniu modułowym najczęściej masz w licencji uprawnienia na mały samolot, czyli na klasę SEP(L) i możesz latać nie tylko w pracy, ale i turystycznie.

Mówi się, że wybór ścieżki modułowej lepiej uodparnia na wahania rynku i popytu na pilotów liniowych i na pewno jest w tym trochę prawdy.

Skoncentrujmy się

Nie będziemy się zajmowali ścieżką zintegrowaną, bo jeśli się na taką zdecydujesz, to i tak będziesz podążać ściśle według wytycznych ośrodka szkolenia, a możliwość wyboru opcji i podejmowania decyzji będzie minimalna. Tylko przy ścieżce modułowej przyda Ci się wiedza na temat wymagań, minimów godzinowych itd., bo tylko tę ścieżkę możesz indywidualnie planować.

Stan wyszkolenia, w jakim świeżo upieczony pilot jest po raz pierwszy „zatrudnialny” dla linii lotniczej w jurysdykcji Unii Europejskiej, określa się jako „frozen ATPL”. Jest to pakiet szkoleń, na które składają się:

Teoria do ATPL(A) - 13 przedmiotów i tyleż egzaminów
Licencja CPL
Wpis do tej licencji uprawnień na samolot wielosilnikowy oraz IR(A) - loty według wskazań przyrządów
Kurs MCC - współpracy w załodze wieloosobowej

Teoria do ATPL(A) „załatwia” również teorię do CPL i do uprawnienia IR(A) - bo zawiera wszystkie możliwe zagadnienia teoretyczne. Dlatego też najczęściej studiuje się od razu teorię do licencji liniowej. Istnieją kursy teoretyczne do CPL i uprawnienia IR(A), ale celując w licencję liniową nie ma sensu się nimi zajmować, gdyż oznacza to niepotrzebną naukę i wydatki. Lepiej tak zaplanować sobie poszczególne klocki układanki „frozen ATPL”, żeby do wydania licencji CPL i IR(A) móc przedłożyć komplet egzaminów teoretycznych do ATPL(A).

Wymagane doświadczenie do licencji zawodowej

Licencja CPL wymaga doświadczenia w charakterze pilota. Szczegóły znajdziesz we wspomnianym dodatku 3, rozdział E, w skrócie jest to 150 godzin nalotu, aby zacząć kurs do CPL, i sumarycznie 200 godzin do wydania licencji CPL(A). Sam kurs CPL to 25 godzin lotów, a wielosilniki - siedem. Dlatego też dość często przed rozpoczęciem lotów szkolnych do licencji CPL(A), a po otrzymaniu licencji PPL(A) piloci „budują nalot”, czyli latają samolotami po to, aby zgromadzić godziny wymagane do rozpoczęcia szkolenia praktycznego do CPL(A).

Szkolenie praktyczne do licencji zawodowej

Przykładowa ścieżka

Często spotykana ścieżka nauki kandydata na pilota zawodowego wygląda po kolei tak:

Teoria do PPL
Praktyka do PPL ➡️💡uzyskanie licencji PPL(A)
Budowa nalotu do CPL z jednoczesnym studiowaniem teorii do ATPL(A). Po PPLce pilot ma około 50 godzin, czyli zgrubsza potrzebuje wylatać kolejne 100, żeby zacząć szkolenie praktyczne do licencji zawodowej.
Praktyka do CPL
Krótki kurs na uprawnienie MEP(L) - samoloty wielosilnikowe
Uzupełnienie nalotu do 200 godzin i egzamin praktyczny na CPL + MEP(L) ➡️💡uzyskanie licencji CPL(A) i wpisu uprawnienia MEP(L)
Praktyka do IR(A) i egzamin praktyczny na IR(A) na samolocie wielosilnikowym ➡️💡uzyskanie wpisu uprawnienia IR(A)
Kurs MCC

Elementy można w pewnym zakresie zamieniać miejscami, na przykład żeby optymalizować zaliczanie i tak wylatanych godzin szkoleniowych do nalotu do CPL. Lub w zależności od aktualnej dostępności miejsc na szkoleniach, albo nawet od sytuacji osobistej.

Uwaga! Licencja MPL

Pilotem liniowym można zostać także, zdobywając licencję MPL. Uprawnia ona tylko do wykonywania funkcji drugiego pilota w samolocie o załodze wieloosobowej. Prowadzi do niej specjalna ścieżka zintegrowana, opisana w innym dodatku do Part-FCL, dodatku nr 5.

Podsumowanie

Nie ma jednej optymalnej ścieżki dla każdego, tak samo jak nie istnieje jeden samolot najlepszy do wszystkich zastosowań. Mam nadzieję, że ten przegląd okaże się pomocny, kiedy będziesz stał(a) przed wyborem swojej ścieżki szkolenia. Masz pytania? Skontaktuj się z nami - chętnie odpowiemy.